Fosfaat is een mineraal. Samen met calcium zorgt fosfaat voor stevige botten. De namen fosfaat en fosfor worden door elkaar gebruikt. Hier gebruiken we de naam fosfaat. Uw arts heeft u een fosfaatbeperkt dieet voorgeschreven.
Waarom een fosfaatbeperkt dieet?
Als uw nieren niet goed werken, blijft er te veel fosfaat in het bloed zitten. Hierdoor komt calcium los uit de botten. Uw botten worden dan zwakker (osteoporose).
Daarnaast kan er kalk in de bloedvaten ophopen (aderverkalking) als er te veel fosfaat in het bloed zit. Ook kan het fosfaat zich ophopen onder de huid. Dit geeft jeuk. Te veel fosfaat in het bloed merkt u niet. Het kan wel te zien zijn in de uitslag van een bloedonderzoek.
Een fosfaatbeperkt dieet kan helpen de hoeveelheid fosfaat in het bloed te verlagen.
Fosfaat in voeding
Voeding die veel eiwitten bevat, bevat vaak ook veel fosfaat. Door minder eiwit te eten, krijgt u dus minder fosfaat binnen. Maar het is niet altijd verstandig om minder eiwit te eten. Want het lichaam heeft eiwit nodig. Een fosfaatbeperkt dieet bevat meestal 1200-1400 milligram (mg) fosfaat per dag. En zorgt ervoor dat u voldoende eiwit binnenkrijgt.
In deze voedingsmiddelen zit weinig fosfaat:
- Groenten
- Fruit
- Koek
- Snoep
- Suiker
- Boter
- Olie
In deze voedingsmiddelen zit veel fosfaat:
- Melk- en melkproducten
- (Smeer)kaas
- Vlees
- Kip
- Vis
- Eieren
- Schaal- en schelpdieren
- Peulvruchten
- Noten
- Pinda’s
- Chocolade
- Bier
E-nummers en fosfaat
'E-nummers' in voeding kunnen ook fosfaat bevatten. E-nummers zijn goedgekeurde hulpstoffen die de eigenschappen van een product kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld smaak (smaakstoffen) of kleur (kleurstoffen). U kunt op het etiket van een product zien welke E-nummers erin zitten.
De volgende E-nummers bevatten veel fosfaat:
- E101(ii)
- E338 t/m 341
- E343
- E442
- E450 t/m 452
- E541
- E626 t/m E630
- E1410
- E1412 t/m E1414
- E1442
De fosfaten die in E-nummers zitten, worden makkelijk in het lichaam opgenomen. Iemand die veel bewerkte producten en kant-en-klaarproducten eet, kan daardoor ongemerkt veel fosfaat binnenkrijgen.
Eiwit
In alle voedingsmiddelen met eiwit zit ook fosfaat. Maar de hoeveelheid
verschilt. In vlees, kip, vis of ei zit per gram eiwit minder fosfaat dan in melkproducten (karnemelk, chocolademelk, yoghurt, vla, pudding en pap).
Kaas en fosfaat
In bepaalde kaassoorten zit per gram eiwit, minder fosfaat dan in gewone kaas. Namelijk: brie, camembert, hüttenkäse, mozzarella, Boursin, MonChou en Paturain. In gewone kaas zit per gram eiwit weer minder fosfaat dan in smeerkaas en korstloze kaas. De smeltzouten in smeerkaas en korstloze kaas zorgen voor veel fosfaat.
Brood en fosfaat
Wit brood bevat minder fosfaat dan bruin brood. Maar het is niet gezond
om alleen wit brood te eten. Bruin brood bevat meer voedingsvezels dan wit brood. Vezels zijn belangrijk voor goede darmwerking. Bovendien gaat het om plantaardig fosfaat. Dat komt maar voor een deel in het bloed.
Dranken en fosfaat
Ook dranken kunnen fosfaat bevatten. Bijvoorbeeld cola, zuiveldranken en alcoholvrij bier.
Fosfaatbinders
Voeding bevat altijd wel fosfaat. Het kan daarom zijn dat u fosfaatbinders krijgt voorgeschreven. Dit zijn tabletten die ervoor zorgen dat het fosfaat niet meer in het bloed wordt opgenomen.
Zo neemt u fosfaatbinders in:
- Neem de medicijnen vlak voor of tijdens de maaltijd in, afhankelijk van het soort medicatie. De medicijnen komen dan samen met het voedsel in de darmen. Op die manier kan het meeste fosfaat gebonden worden. En wordt er minder fosfaat in het bloed opgenomen.
- Verdeel de fosfaatbinders goed over de dag. Fosfaat is meestal gebonden aan eiwit. Daarom is het goed om meer fosfaatbinders te nemen bij eiwitrijke maaltijden dan bij eiwitarme maaltijden. Denk hierbij ook aan eiwitrijke tussendoortjes.
- Eet u niet, bijvoorbeeld omdat u ziek bent? Dan hoeft u ook geen fosfaatbinders te nemen.