Dieetadviezen voor een vloeibare voeding

Als u vloeibare voeding gebruikt, is het belangrijk dat de voeding voldoende energie (calorieën) en voedingstoffen heeft. Van veel voedingsmiddelen kunt u vloeibare voeding maken. Maar niet alle voedingsmiddelen zijn hiervoor geschikt. Deze kunt u het beste vervangen. 

Richtlijnen en tips vloeibare voeding

  • Let erop dat u voldoende vocht binnenkrijgt, 1½ tot 2 liter per dag
  • Probeer voldoende vezels te nemen. Een vloeibare voeding bevat weinig vezels. Hierdoor kunt u last krijgen van verstopping. meer hierover leest u bij 'Obstipatie'. 
  • Eet minimaal 6 keer per dag. Als uw voeding wordt verdund, dan heeft u sneller een vol gevoel en kunt u minder eten dan u gewend bent. U loopt dan het risico dat u te weinig energie en voedingsstoffen binnenkrijgt. Eet u maar 3 keer per dag, dan krijgt u dus te weinig voeding binnen. 

Omdat u de vloeibare voeding waarschijnlijk langere tijd moet gebruiken, is het prettig om te variëren. U kunt variatie aanbrengen in: 

  • De voedingsmiddelen die u gebruikt.
  • Kleur: varieer met verschillende soorten groente en fruit. 
  • Smaak: wissel zoete gerechten af met zure en hartige gerechten. 
  • Temperatuur: gebruik warme en koude gerechten.

U kunt een blender, keukenmachine, (staaf)mixer, stamper of een roerzeef gebruiken. Gebruikt u een roerzeef, mixer of stamper? Dan moet u de voeding daarna vaak nog verdunnen. 

Drinken door een dik rietje gaat gemakkelijker als u het rietje kort knipt. U hoeft dan minder hard te zuigen. Of gebruik een tuitbeker. Tuitbekers zijn bij de thuiszorgwinkel en apotheek te koop. 

Een vloeibare maaltijd koelt sneller af dan een normale maaltijd. Met een warmwaterbord of isoleerbeker houdt u de maaltijd warm.

Dranken verdikken

Verslikt u zich in dunne dranken, dan kan uw logopedist u adviseren om 
dranken te verdikken. Met de volgende tips voorkomt u dat u zich verslikt:

  • U kunt dranken verdikken met een verdikkingsmiddel. Deze verdikkingsmiddelen zijn verkrijgbaar bij de apotheek en online drogist. Bijvoorbeeld ThickenUp Clear (Nestlé), Thick & Easy (Fresenius) of Nutilis Powder (Nutricia) of johannesbroodpitmeel.
  • Vermeng koffie met vanillevla
  • Vermeng vruchtensap (tweedrank, appelsap, limonadesiroop) met vla of yoghurt.
  • Vermeng melk met vla. 
  • Pureer verse vruchten. Verdik ze zo nodig met vla, yoghurt of ijs. Kook harde fruitsoorten (appel) kort voor (eventueel in magnetron).

Broodmaaltijd

Brood kunt u niet in een vloeibare maaltijd verwerken. In plaats van brood kunt u kiezen voor:

  • Een kant-en-klaar drinkontbijt. Deze zijn verkrijgbaar op melk- en sapbasis. Denk hierbij aan pap, vla, yoghurt, kwark en/of andere melkproducten. Of vruchtenmoes, vruchtensap, tomatensap en groentesap. 
  • Bij de lunch kunt u ook een maaltijdsoep nemen.

Pap van granen zoals ontbijtgranen of havermout of een drinkontbijt levert meer vitamines, mineralen en vezels. Kies vaker hiervoor dan voor yoghurt of vla. Gebruik geen graanpap van grove graanproducten als uw voeding glad vloeibaar moet zijn. Kies dan liever voor (kant-en-klare) gladde pap of vla. U kunt de pap ook zeven.

Warme maaltijden

Om voldoende voedingstoffen binnen te krijgen, is het belangrijk dat de warme maaltijd bestaat uit: vlees of een vleesvervanger, jus of dieetmargarine, groente en aardappelen of een vervanging voor aardappelen.

Bereiding

Mix de groenten, aardappelen en het vlees van de warme maaltijd met een staafmixer of blender. De gemixte maaltijd kan met bouillon, dieetmargarine, jus, melk of room op de goede dikte worden gebracht. 

Het is smakelijk om het vlees, de vis of kip apart van de aardappelen en groenten fijn te maken en apart op een bord of kom te scheppen.

Soep

  • Kook groenten mee tot ze zacht zijn. 
  • Pureer of zeef de soep om deze (glad)vloeibaar te maken. 
  • Bind met allesbinder of een roux.
  • Voeg (kook)room of crème fraiche toe voor meer energie.

Wat kunt u eten?

Vlees(vervanger), kip, vis, ei en peulvruchten

  • Niet te hard gebakken runderlapje, varkenslapje, mager gehakt, tartaar of gekookte kip 
  • Vis
  • Roerei of zacht gekookt ei 
  • Peulvruchten (zijn ook goed te verwerken in soepen)
  • Gesmolten kaas
  • Vegetarische vervangingen, zoals tahoe, Valess®, Quorn® en Tivall®

Langzaam gebraden, gestoofd, gekookt of gepocheerd vlees, vis of kip blijft zachter van structuur dan wanneer het gebakken is. Van vlees met zachte structuur kan ragout worden gemaakt. Vettere vleessoorten zoals worst, gehakt en slavink zijn gemakkelijker fijn te maken dan magere soorten.

Groenten

De meeste groentesoorten zijn geschikt, maar kook ze wel goed gaar. U kunt beter geen groenten met harde vezels eten, zoals asperges, boerenkool, draderige snijbonen, tuinbonen, zuurkool, taugé of Chinese kool

Aardappelen, rijst, deegwaren en peulvruchten

  • Aardappelen, aardappelpuree 
  • Rijst (eventueel paprijst) 
  • Deegwaren als ze worden fijngemaakt samen met een saus van groente en vlees; (alleen pasta of spaghetti kunt u niet fijnmaken omdat het ‘lijmerig’ wordt). 
  • Peulvruchten: peulvruchten zijn goed te verwerken in soepen. Als u peulvruchten met een staafmixer pureert, kan het wat slijmerig worden. U kunt  ze beter prakken of stampen en daarna verdunnen als dat nodig is.

Maaltijden die u zelf vloeibaar kunt maken

  • Varkenslapje, witte kool met kerriesaus, aardappelen; 
  • Kipfilet, bloemkool met kaas- of kerriesaus, aardappelen; 
  • Vis met remouladesaus, worteltjes, aardappelen; 
  • Roerei, spinazie en aardappelen.

Is de maaltijd of soep te dun geworden, dan kunt u instant aardappelpuree toevoegen. Of een ander bindmiddelen, zoals maïzena. U moet de maaltijd dan wel opnieuw aan de kook brengen.

Een vloeibare maaltijd smaakt anders en ziet er anders uit dan een gewone maaltijd. Gebruik een drievaksbord zodat de maaltijd er smakelijker uit ziet. Aardappelen, groenten en vlees blijven op dit bord gescheiden van elkaar.

Hartige variaties bij de maaltijd of tussendoor

  • Goed gaargekookte rijst (of paprijst) met kip-, vlees-, vis- of champignonragout met zeer fijn gesnipperde champignons. Ragouts zijn kant-en-klaar in blik of pot of als diepvriesproduct te koop. 
  • Goed gaargekookte macaroni of spaghetti even met de vork verder fijnprakken. Eet dit met ragout of bereid het met een pakje mix voor macaroni of spaghettisaus. Verwerk in deze saus goed gaar gekookte soepgroenten en wat rul gehakt of fijn gesneden kippenvlees.
  • Goed gaar gekookte maaltijdsoep, evt. fijngemalen. Wordt de soep te dun? Roer er dan een beschuit of een sneetje brood zonder korst door. 
  • Maak een maaltijd met peulvruchten, zoals witte en bruine bonen of kapucijners uit blik of pot: snijd wat katenspek fijn en bak dit samen met wat geruld gehakt. Bak wat fijngesneden (soep)groenten en ui mee. Laat het sudderen totdat het goed gaar is. Voeg dan de peulvruchten toe. Roer alles goed door en ga er even met de staafmixer of garde doorheen. 
  • Een eiergerecht in plaats van vlees bij de warme maaltijd of als extra naast de pap: bak in de koekenpan een zachte omelet of roerei. Meng er een sneetje brood zonder korst door. Verdun het geheel met wat bouillon of soep. Heeft u nog een gekookte aardappel? Deze kunt u er ook doorheen prakken.
  • Aardappelpuree met een goed gaar gesmoord uitje, geraspte kaas en wat spinazie: verdun de puree met melk, bouillon of soep. 

Zoete variaties bij de maaltijd of tussendoor

Maak een shake met vla, yoghurt, kwark, Skyr of ijs met:

  • Geraspte appel, banaan, aardbeien, perzik, kiwi, peer of geweekte, goed gaar gekookte gedroogde pruimen of abrikozen.
  • Ingedikt vruchtensap zoals Sunsip of Diksap bessensap of puddingsaus uit een flesje. U kunt hier een bolletje ijs doorheen roeren. Voeg wat beschuitkruim toe als het te dun is geworden. 
  • Een glas (vers) vruchtensap. U kunt hier wat vruchtenpuree, gemixte compote of blikvruchten doorheen doen. U kunt door het vruchtensap of de vruchtenpuree ook een bolletje ijs mixen.
  • U kunt ook gebruik maken van een eiwitverrijkt vruchtensap. Deze is verkrijgbaar via Carezzo(https://carezzo.nl/).

Kant-en-klare vloeibare voeding

Lukt het u niet om zelf vloeibaar eten klaar te maken? U kunt dan (fijngemalen, gladde) baby- of peutervoeding nemen. Of gebruik de potjes babymaaltijden als basis. U kunt er zelf ingrediënten aan toevoegen. Maaltijden voor baby’s van 4 tot 6 maanden oud, zijn glad. Maaltijden voor kinderen vanaf 8 maanden bevatten stukjes.

Bij een aantal maaltijdservice leveranciers kunt u een vloeibare maaltijd bestellen.

Obstipatie (verstopping)

U kunt obstipatie hebben (verstopping of niet goed kunnen poepen) doordat vloeibare voeding soms minder voedingsvezels bevat dan de gewone voeding. Dit kunt u voorkomen door : 

  • Pap met grove bindmiddelen klaar te maken, zoals havermout of Brinta. Deze bevatten voedingsvezels. 
  • Vruchtenmoes en peulvruchtensoep te nemen. Deze producten bevatten ook veel vezels. 
  • Voldoende te drinken. Zorg dat u dagelijks minimaal 2 liter vocht of vloeibare voeding neemt. 
  • Wilt u uw vloeibare voeding vezelrijker maken? Voeg dan een speciaal vezelpoeder toe. Bijvoorbeeld Stimulance Multi Fibre mix (Nutricia) of Resource OptiFibre (Nestlé). Deze producten zijn verkrijgbaar bij de apotheek of een facilitair bedrijf. 

Extra energie en eiwit

Soms heeft u extra energie en eiwit nodig. U kunt hiervoor een dieetpreparaat gebruiken. Overleg met de diëtist welk dieetpreparaat voor u geschikt is. Uw diëtist kan het dieetpreparaat voorschrijven voor u.