Benigne Paroxismale Positie Duizeligheid (BPPD) is één van de belangrijkste veroorzakers van duizeligheid en een van de best behandelbare vormen. Kenmerken van BPPD zijn duizeligheid, die enkele seconden na het maken van een specifieke beweging van het hoofd ontstaat, bijvoorbeeld door voorover buigen, omrollen in bed of naar boven kijken. De duizeligheid duurt meestal niet langer dan een minuut. Dit laatste onderscheidt BPPD van andere vormen van duizeligheid. De duizeligheid veroorzaakt door BPPD is ongevaarlijk.
Oorzaken
BPPD ontstaat door losgeraakte kristallen (otoconiën). Deze kristallen zijn belangrijk voor het evenwicht en zitten in 2 blaasjes in het binnenoor, waar alle halfcirkelvormige kanalen (HCK) samenkomen. Als de kristallen losraken (vaak spontaan) dan bewegen zij mee met de vloeistofstroom in de halfcirkelvormige kanalen wanneer het hoofd beweegt. Het evenwichtsorgaan in het oor wordt daardoor geprikkeld en dan wordt diegene draaiduizelig.
Oorzaken van de BPPD zijn bijvoorbeeld:
- een infectie
- een hoofdtrauma of
- door achteruitgang van het binnenoor door het ouder worden.
Bij mensen jonger dan 50 jaar is de meest voorkomende oorzaak van BPPD een trauma aan het hoofd. Bij mensen boven de 50 is dat het achteruitgaan van het evenwichtsysteem in het binnenoor. In de helft van alle gevallen is de oorzaak van de BPPD onduidelijk.
Hoe om te gaan met BPPD
Wanneer u last heeft van BPPD, kunt u het volgende doen om de klachten te verminderen:
- Gebruik ’s nachts twee of meer kussens.
- Voorkom slapen op de “aangedane” zijde.
- Stap ’s ochtends rustig uit bed en blijf voor het uit bed stappen een minuut op de rand van het bed zitten.
- Voorkom vooroverbuigen om iets op te pakken en het hoofd te ver naar achteren buigen om bijvoorbeeld naar het plafond te kijken. Wees bijvoorbeeld voorzichtig als uw haar gewassen wordt bij de kapper.
De behandeling
De behandeling van BPPD bestaat uit 2 delen:
- Behandeling door de arts die de 'kiep oefening' (Epley-manoeuvre) bij u doet;
- Oefeningen die u zelf thuis doet.
Thuisoefeningen (volgens Brandt -Daroff)
Concentreer u goed bij het doen van de oefeningen. Houdt uw ogen dicht.
- Positie 1
U begint zittend op de rand van het bed. Blijf voordat u begint even rustig zitten (30 seconden). - Positie 2
Verander van zit naar zijligging. Belangrijk is dat u deze beweging snel (binnen twee seconden) uitvoert. Houdt het hoofd een halve slag gedraaid. Doe bijvoorbeeld net alsof u iemand aankijkt die ongeveer een meter van uw bed staat. Houdt deze houding, ook het gedraaide hoofd, 30 seconden aan. - Positie 3
Ga na 30 seconden weer rechtop zitten. - Positie 4
Voer dezelfde oefening uit als in positie 2 alleen dan gelegen op de andere zij.
Hoe vaak moet u de oefeningen doen
Van positie 1 naar positie 4 en weer terug naar positie 1 duurt ongeveer 2 minuten. Iedere houding wordt namelijk 30 seconden aangehouden.
De hele cyclus moet u minimaal 5 keer achter elkaar herhalen. Dit
betekent dat u iedere positie 5 keer aanneemt per oefenserie. Deze oefenserie herhaalt u minimaal 12 keer per dag.
Belangrijk om te weten
- De oefeningen moeten na het verdwijnen van de duizeligheid nog enkele weken elke dag, liefst meerdere keren gedaan worden.
- Hoe vaker u oefent des te sneller verdwijnt de duizeligheid.
- Hoe langer u oefent des te kleiner is de kans op terugkeer van de duizeligheid.
Het resultaat
In de meeste gevallen hebben de oefeningen binnen enkele dagen effect. De klachten zijn dan (vrijwel) over. Bij 1 op de 3 patiënten keert de BPPD weer terug binnen het eerste jaar na de behandeling. In 50 procent van de gevallen keert de BPPD terug binnen vijf jaar is dit zelfs het geval bij 50%.
Wanneer de BPPD terugkeert, neemt u contact op met uw arts. Deze behandelt u opnieuw en u volgt dit weer op met het uitvoeren van de thuisoefeningen.
Belangrijk om te weten is dat BPPD op vaak weer vanzelf verdwijnt.