Slaapstoornissen

Klachten over een verstoorde slaap komen vaak voor. Soms gaan de klachten vanzelf over. Een verwijzing naar het ziekenhuis is zinvol wanneer de klachten langer aanhouden dan drie maanden, ze meer dan twee keer per week optreden en er gevolgen zijn voor het functioneren overdag. De specialist kan u dan doorverwijzen naar het Slaapcentrum van Ziekenhuis Rivierenland.

Het Slaapcentrum van Ziekenhuis Rivierenland biedt hulp bij:

• slapeloosheid;
• te vaak of te lang slapen;
• slaapproblemen door rusteloze benen;
• storende verschijnselen zoals slaapwandelen, angstaanvallen, tandenknarsen;
• stoornissen van de biologische klok;
• slaapproblemen door ploegendiensten;
• slaapproblemen in de overgang;
• slaapproblemen bij kinderen;
• slaapproblemen bij ouderen;
• slaapstoornissen bij een verstandelijke beperking;
• slaapstoornissen bij epilepsie.

Meer informatie en filmpjes vindt u op de website www.thuisarts.nl: 

Ik slaap slecht | Thuisarts.nl(https://www.thuisarts.nl/slaapproblemen/ik-slaap-slecht#video-7896)

Er zijn op dit moment bijna tachtig verschillende slaapstoornissen bekend. Deze zijn in zes groepen in te delen:

1. Insomnie (slapeloosheid)

Van alle slaapstoornissen komt slapeloosheid, ook wel insomnie genoemd, het meeste voor. Moeite met inslapen, lang wakker blijven, te vroeg wakker worden en niet meer kunnen inslapen zijn symptomen van slapeloosheid.

Bij de meeste mensen zijn de klachten kortdurend en gerelateerd aan tijdelijke stress. Wanneer de klachten zich drie of meer nachten per week voordoen en langer dan drie maanden aanhouden, spreken we van chronische slapeloosheid. Slapeloosheid kan leiden tot problemen met het functioneren overdag, zoals vermoeidheid, neerslachtigheid, hoofdpijn of spierspanning.

2. Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen (zoals slaap-apneu)

Bij slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen is er sprake van een verstoorde ademhaling tijdens de slaap. Één van de meest voorkomende slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen is slaap-apneu. Symptomen van slaap-apneu zijn abnormale slaperigheid overdag en 's nachts snurken met lange uithalen.

Slaap-apneu kan veroorzaakt worden door verslapping van spieren, waardoor de tong en de weke delen de ademhaling blokkeren of doordat de hersenen te weinig prikkels geven om te ademen. Mensen met overgewicht hebben meer kans op slaap-apneu.

3. Hypersomnie (overmatige slaperigheid overdag)

De belangrijkste klacht van hypersomnie is overmatige slaperigheid overdag, ondanks een normale slaap en normaal slaap-waakritme. De mate van slaperigheid kan variëren van mild (bijvoorbeeld vermoeidheid na het eten) tot zwaar (zoals in slaap vallen in gezelschap).

Een voorbeeld van een hypersomnie is narcolepsie. Dit is een aandoening waarbij onweerstaanbare slaapaanvallen zich plotseling voordoen. Dit komt vooral voor tijdens perioden van spanning of juist bij saaie gebeurtenissen. De slaap duurt meestal niet langer dan een half uur. Vaak hebben narcolepsie-patiënten ook last van kataplexie, aanvallen van plotselinge spierverslappingen. Als ze zich bij allerlei emoties - zoals lachen, huilen of woede - opwinden, verliezen mensen met kataplexie vaak de controle over hun spieren en vallen neer. Tijdens de aanval (duurt van enkele seconden tot een minuut) kan men niet spreken, maar het bewustzijn blijft helder en de ademhaling gaat door.

4. Circadiane ritmeslaapstoornissen (ontregeling biologische klok)

De biologische klok is van grote invloed op ons dag- en nachtritme en is een voorbeeld van een circadiaan ritme. Een circadiaan ritme duurt ongeveer één dag (circa = rond, dies = dag). Als de biologische klok ontregeld raakt kan een circadiane ritmeslaapstoornis ontstaan. Er is dan bijvoorbeeld sprake van slapeloosheid wanneer men wil slapen, of juist van ernstige slaperigheid wanneer men wakker wil zijn.

5. Parasomnieën (opvallend gedrag tijdens slaap)

Parasomnieën zijn slaapstoornissen waarbij mensen tijdens de slaap opvallend gedrag vertonen of opvallende bewegingen maken. Voorbeelden hiervan zijn:

• slaapwandelen (somnambulisme)
• nachtelijke angstaanvallen (pavor nocturnus)
• REM-slaapgedragsstoornis (REM sleep Behavior Disorder of RBD)
• perioden van slaapdronkenschap.

6. Slaapgerelateerde bewegingsstoornissen

Onder slaapgerelateerde bewegingsstoornissen vallen eenvoudige bewegingen tijdens de slaap, zoals wiegende, ritmische of knarsende bewegingen.

Een voorbeeld van een slaapgerelateerde bewegingsstoornis is het rusteloze benensyndroom (Restless Legs Syndrome; RLS). Hierbij worden beenbewegingen uitgevoerd om een onaangenaam gevoel in de benen te verlichten.

Om uw problemen goed in kaart te brengen, is vaak een slaaponderzoek nodig. Sommige onderzoeken kunnen thuis plaatsvinden, andere onderzoeken vinden plaats op de polikliniek. Het kan ook nodig zijn een nacht in het Slaapcentrum door te brengen.

Soms is het nodig om eerst zeker te weten dat u niet aan een bepaalde ziekte leidt. Daarvoor doen we bloedonderzoek, aanvullend neurologisch onderzoek of een ander onderzoek. Uw arts zal dit dan met u bespreken.

Hieronder vindt u uitleg over de slaaponderzoeken die wij uitvoeren in het Slaapcentrum.

Polygrafie

Tijdens een polygrafie wordt in uw slaap gekeken naar eventuele problemen met de ademhaling. Hierbij wordt uw ademhaling gemeten, het snurkgeluid, uw hartslag en het zuurstofgehalte in uw bloed. Polygrafie wordt met name gebruikt voor het vaststellen van slaapapneu.

Polygrafie is altijd thuis mogelijk, u hoeft hiervoor dus niet in het ziekenhuis te verblijven. Van tevoren vult u een slaapdagboek en een vragenlijst in.

Polysomnografie

Polysomnografie is een uitbreiding van de polygrafie: we meten ook uw hersenactiviteit en beenbewegingen. Daarvoor krijgt u plakkers met elektroden op uw hoofd en benen. In sommige gevallen vindt er ook videoregistratie plaats tijdens het slapen.

Polysomnografie is zowel thuis als in het Slaapcentrum mogelijk. Van tevoren vult u een slaapdagboek in.

Multiple Sleep Latency Test (MSLT)

Wanneer u overdag vaak slaperig bent, kunnen we een MSLT uitvoeren. Dit onderzoek vindt overdag plaats in het Slaapcentrum. U neemt viermaal plaats op bed gedurende 20 minuten met als doel om in slaap te vallen. Diverse plakkers met elektroden meten uw hersen- en spierenactiviteit. Een slaap-/waakrecorder meet uw slaap.

MSLT vindt plaats in het Slaapcentrum. Van te voren heeft u altijd eerst een polysomnografie.

Slaapendoscopie

Snurken en slaapapneu worden vaak veroorzaakt door een vernauwing in de bovenste luchtweg. De meeste patiënten krijgen daarom een oriënterend onderzoek op de polikliniek KNO. Bij een klein deel van de patiënten is ook nog een slaapendoscopie nodig. Bij een slaapendoscopie onderzoekt een KNO-arts uw keel en neus. Dit onderzoek vindt plaats onder algehele narcose. Slaapendoscopie vindt plaats in het ziekenhuis. Als alles goed gaat, kunt u dezelfde dag naar huis.

Er bestaat geen standaard behandeling van slaapproblemen. Ieder mens is uniek en heeft een behandeling nodig die past bij zijn of haar probleem en binnen de eigen levensstijl.

Diverse behandelingen binnen het Slaapcentrum zijn:

• CPAP (Continue Positieve Airway Pressure)
• Slaap Positie Therapie (SPT)
• MRA-beugel aanmeten (Mandibulair Repositie Apparaat)
• Leefstijl adviezen
• Psychologische ondersteuning
• Medicamenteuze mogelijkheden
• Chirurgische interventies