Multiple Sclerose (MS)

Multiple sclerose is een chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel is opgebouwd uit miljoenen zenuwcellen. Deze cellen zijn allemaal met elkaar verbonden via zenuwuitlopers. Deze uitlopers hebben een isolerende laag die myeline heet. Hier gaat het mis als je MS hebt: door ontstekingen in het zenuwstelsel beschadigt de myeline, een beschermlaagje rond je zenuwvezels. Dit betekent dat je hersenen prikkels en signalen niet goed meer kunnen verzenden naar bijvoorbeeld je armen. Deze kun je dan minder makkelijk bewegen.

Meer over

Oorzaken

De precieze oorzaak van MS is nog niet bekend. We weten wel dat er 3 factoren zijn die een rol kunnen spelen: erfelijkheid, het afweersysteem en (waarschijnlijk) virussen.

Virussen

Het is nog niet duidelijk welk virus een rol speelt bij MS. Het gaat misschien om een virus dat alleen in gematigde klimaten voorkomt en pas vele jaren na een infectie bijdraagt aan het ontstaan van MS.

Erfelijkheid

MS zelf is niet erfelijk, maar de aanleg ervoor waarschijnlijk wel. De ziekte komt in sommige families vaker voor dan in andere.

Afweersysteem

Het afweersysteem maakt ziekteverwekkers, zoals virussen en bacteriën, onschadelijk. Bij MS keert het afweersysteem zich juist tegen weefsels in het eigen lichaam. Daarom wordt MS ook wel een auto-immuunziekte genoemd.

Er bestaan vier vormen van MS:

  • Relapsing-Remitting
    Deze vorm heeft een ziekteverloop met aanvallen en herstelperioden. Wanneer een terugval (schub of relaps) optreedt en hoe lang de periode tussen twee terugvallen (remissie) is, is niet te voorspellen.
  • Secundair-Progressief 
    Deze vorm laat geen herstelmomenten meer zien en volgt meestal op de Relapsing-Remitting fase. Kenmerkend is een geleidelijke achteruitgang in functioneren.
  • Benigne MS
    Dit is een milde vorm van MS, waarbij het jaren kan duren voordat er sprake is van handicaps. Er zit veel tijd tussen de aanvallen.

  • Primair-Progressief
    Bij deze vorm is er vanaf het begin sprake van verslechtering. In de loop van jaren treedt een geleidelijk verlies van functies op.

Klachten

MS begint meestal met tijdelijke klachten. Deze kunnen in de loop van de tijd toenemen en/of chronisch worden. Als klachten (tijdelijk) verdwijnen of minder worden, spreken we van een remissie. Er zijn drie soorten klachten:

  1. Schubs
    Wat is multiple sclerose (MS)?Je afweersysteem valt de eigen zenuwcellen aan. Daarom wordt MS ook wel een auto-immuunziekte genoemd. Zo’n aanval noem je schub (spreek uit als sjoep) en veroorzaakt een ontsteking. Hierdoor ervaar je opeens klachten. Wanneer de ontsteking verdwijnt, verdwijnen vaak ook je klachten. Dit kan binnen een paar dagen tot een paar weken gebeuren. De ontstekingen veranderen uiteindelijk in harde plekken in het zenuwstelsel. Letterlijk betekent multiple sclerose dan ook meervoudige (multiple) littekens (sclerose).
  2. Kortdurende klachten
    Deze duren soms maar enkele minuten en verdwijnen daarna weer. De belangrijkste klachten zijn prikkelingen, tintelingen en gevoelsklachten.
  3. Chronische klachten
    Deze klachten herstellen zich niet meer. Soms nemen ze in de loop van de tijd geleidelijk toe. Tijdelijke klachten kunnen op den duur overgaan in chronische klachten.

Symptomen MS

De symptomen van MS zijn divers, en het ziekteverloop is onvoorspelbaar. De plek waar je myelinelaagje beschadigd raakt, bepaalt welke symptomen je krijgt. Dit zijn de meest voorkomende klachten:

  • Moeheid: ernstige, langdurige vermoeidheid
  • Oogproblemen: pijn in je ogen, verminderd zicht, en dubbel of wazig zien
  • Spraakproblemen: mindere concentratie, traag denken, moeilijk woorden kunnen vinden of onduidelijk spreken
  • Tintelingen: branderig of koud gevoel, tintelingen of juist een doof gevoel
  • Coördinatie: spraakstoornis, duizeligheid en trillingen (vooral in je handen)
  • Problemen met plassen: incontinentie, blaasontsteking of vaker moeten plassen
  • Problemen met poepen: verstopping, incontinentie of diarree
  • Seksuele problemen: door lichamelijke of psychische klachten
  • Pijn in je gezicht
  • Cognitieproblemen: moeite met concentreren en leren
  • Gevoel: tintelingen, koude handen en voeten, gevoelsstoornissen (koud en warm voel je niet meer); een brandend gevoel komt ook vaak voor

Behandelingen

Omdat de oorzaak van MS nog niet is achterhaald, is de behandeling gericht op:

  • vertraging van het ziekteverloop;
  • vermindering van de klachten.

Dit gebeurt met behulp van medicijnen. De neuroloog en/ of MS-verpleegkundige geeft u voorlichting over de (bij) werkingen van de medicijnen. Bij vragen kunt u de MS-verpleegkundige altijd bellen.

Behandeling: Via de MS poli van ziekenhuis Rivierenland kunnen alle MS remmende behandelingen die voor handen zijn, gegeven worden.