Uw rechten en plichten als patiënt

Een behandeling in een ziekenhuis betekent dat er een overeenkomst wordt gesloten tussen arts/ziekenhuis en de patiënt. We noemen dit een geneeskundige behandelingsovereenkomst. Dit staat in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Deze overeenkomst brengt rechten en plichten met zich mee voor zorgverleners en patiënten. U leest de belangrijkste rechten en plichten hieronder.

Recht op informatie over uw ziekte

Het is belangrijk om te weten dat het in de zorg gaat het om samen beslissen. U bepaalt samen met de zorgverlener wat de beste behandeling is voor u in uw situatie. U heeft recht op informatie over uw ziekte, de aard en gevolgen ervan, het onderzoek en de voorgestelde behandeling. Uw behandelend zorgverlener is verplicht u goed te (laten) informeren over de voorgestelde behandeling, onderzoeken, eventuele alternatieve behandelingsmogelijkheden, mogelijke risico’s, gevolgen en bijwerkingen en over de vooruitzichten na een eventuele behandeling. Artsen, verpleegkundigen en andere zorgverleners zetten zich in om u zo duidelijk mogelijk te informeren, zodat u samen kunt beslissen.

Recht op informatie over de kosten van uw behandeling

U heeft recht op informatie over de kosten van uw behandeling. Hieronder vindt u een paar belangrijke punten samengevat:

• Tarieven
  De tarieven van de geleverde zorg worden afgesproken met de zorgverzekeraars. Voor patiënten die niet verzekerd zijn en voor onverzekerde  zorg worden deze meestal door Ziekenhuis  Rivierenland bepaald.
  
  
• Rekening
  De rekeningen van specialist(en) en ziekenhuis worden zoveel mogelijk naar uw zorgverzekeraar gestuurd. Let op: het is belangrijk om vóór de behandeling en/of opname de voorwaarden van uw verzekeringspolis door te lezen. Zo weet u wat uw verzekering precies vergoedt.
  
  
• Betalingsvoorwaarden
  Het ziekenhuis gebruikt algemene betalingsvoorwaarden. Deze zijn van toepassing op alle overeenkomsten tussen u als patiënt en het ziekenhuis. In de algemene betalingsvoorwaarden is onder meer geregeld hoe en binnen welke termijn rekeningen betaald moeten worden. Ook wordt aangegeven wat de gevolgen zijn als u niet op tijd of niet volledig betaalt.
  
  Meer informatie over de betalingsvoorwaarden leest u op onze website: www.ziekenhuisrivierenland.nl/zorgkosten(https://www.ziekenhuisrivierenland.nl/zorgkosten).

Recht op informatie bij incident in de zorgverlening

Een zorgaanbieder moet u als patiënt altijd informeren als er iets niet goed is gegaan bij de zorgverlening. Ook moet de zorgaanbieder dit opnemen in uw dossier. Bijvoorbeeld als er bij een operatie iets is gebeurd dat gevolgen voor u heeft.

Uitzondering informatieplicht

Er bestaat een uitzondering op de informatieplicht van de zorgverlener. Dit wordt ook wel ‘therapeutische exceptie’ genoemd. Dit betekent dat de zorgverlener informatie niet vertelt als de zorgverlener van mening is dat het u ernstige schade kan toebrengen. Dit is alleen bij hoge uitzonderingen, omdat de zorgverlener ook de mogelijkheid heeft om u in fases te informeren.

Recht op niet weten

U heeft als patiënt een ‘recht op niet weten’. Als u aangeeft bepaalde informatie niet te willen ontvangen, is de kans groot dat de zorgverlener dit respecteert. Ook als u helemaal geen informatie wil ontvangen. De zorgverlener accepteert dit zolang dat niet voor uzelf of een ander nadelig is. In dat geval informeert de zorgverlener u toch. 

Een onderzoek en/of behandeling start pas nadat u daarvoor toestemming heeft gegeven. U heeft altijd het recht om een onderzoek of behandeling te weigeren. Als u toestemming heeft gegeven, dan kunt u deze altijd weer intrekken. U kunt toestemming geven door dit duidelijk te zeggen, maar ook zonder uw toestemming duidelijk uit te spreken. 

Voorbeeld: U bent door de huisarts verwezen naar een laboratorium om bloed af te laten nemen. Wanneer u uw mouw opstroopt en uw arm uitsteekt, blijkt daaruit duidelijk dat u toestemming geeft voor de bloedafname.

Niet in staat om toestemming te geven

Wanneer u niet in staat bent om toestemming te geven, dan moet iemand anders dat voor u doen. We noemen die persoon een vertegenwoordiger. De vertegenwoordiger neemt beslissingen zoals de vertegenwoordiger denkt dat u het zou hebben gewild. U kunt van tevoren schriftelijk een vertegenwoordiger aanwijzen. Als u dat niet gedaan heeft, moet de zorgverlener toestemming vragen aan uw partner, anders aan een ouder, kind, broer of zus. Let op: een vertegenwoordiger hoeft niet dezelfde persoon te zijn als uw contactpersoon. 

In een spoedsituatie zou u gevaar kunnen lopen wanneer een zorgverlener niet direct handelt. In zo’n situatie mag hij ervan uitgaan dat u toestemming geeft. Dit is namelijk het meest in uw belang. 

Voorbeeld: Na een auto-ongeluk bent u bewusteloos geraakt. U wordt naar het ziekenhuis gebracht. Uiteraard wordt u behandeld. Ook zonder dat u toestemming heeft kunnen geven. De behandeling is namelijk in uw eigen belang en de hulpverlener kan niet wachten tot u weer bij kennis bent.

Als u geen toestemming geeft

U kunt een behandeling, zorg of medicijnen weigeren. Dat kan ook als u eerst wel toestemming heeft gegeven. Bespreek uw twijfel altijd met uw zorgverlener. De zorgverlener vertelt u wat de gevolgen zijn van uw besluit. Het kan zijn dat u geen behandeling (meer) wilt, terwijl dit gevaarlijk voor u is. Dan moet de zorgverlener dat duidelijk vertellen en u informeren over alle gevolgen van uw beslissing. Uw beslissing is voor de zorgverlener geen reden om de behandelrelatie met u te beëindigen. Uw zorgverlener kan, als u dat wil, samen met u naar alternatieve mogelijkheden zoeken. Bespreek het op tijd als u wilt stoppen met een behandeling.

De informatieplicht en het toestemmingsvereiste hangen nauw met elkaar samen. Alleen wanneer u goed bent geïnformeerd, weet u waarover u beslist en kunt u toestemming geven.

Toestemming bij (wetenschappelijk) onderzoek

Uw specialist kan vragen of u mee wilt werken aan een wetenschappelijk onderzoek. Het kan gaan om geneesmiddelenonderzoek, onderzoek naar nieuwe apparatuur of de beoordeling van bestaande behandelmethoden. In de Wet Medisch-Wetenschappelijk Onderzoek (WMO) is bepaald dat u vooraf voldoende schriftelijk informatie moet krijgen over de bedoeling en de uitvoering van het onderzoek. Zo kunt u een goede afweging maken voor een besluit over deelname. U krijgt ook een redelijke bedenktijd. De (persoonlijke) gegevens die uit het onderzoek komen, worden beschermd, zodat andere personen deze niet kunnen inzien. Neemt u deel aan een onderzoek? U heeft op ieder moment het recht om van verdere deelname af te zien. Als u stopt met het onderzoek heeft dit geen enkel gevolg voor uw verdere behandeling.  

Toestemming minderjarigen

• Kinderen jonger dan 12 jaar
  Kinderen onder de 12 jaar mogen niet zelf beslissen. Dat doen hun ouders/verzorgers of voogd. Vertel jonge kinderen op een begrijpelijke manier wat er met hen gaat gebeuren.

• Kinderen van 12 tot 16 jaar
  Kinderen tussen de 12 en 16 jaar kunnen over het algemeen goed hun situatie overzien en een eigen mening hebben. Daarom is voor een behandeling toestemming van zowel de ouders/verzorgers als het kind nodig. Wanneer zij het niet met elkaar eens zijn en het kind blijft bij zijn mening, zal de hulpverlener in principe doen wat het kind vraagt als dit overeenkomt met zijn beroepsregels.

• Kinderen vanaf 16 jaar
  In de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) worden kinderen vanaf hun zestiende jaar gelijkgesteld met volwassenen. Zij mogen dus voor zichzelf beslissen. Instemming van de ouders is niet nodig. De ouders krijgen ook geen informatie meer over hun kind, als het kind daar geen toestemming voor geeft.
  U vindt deze regels op de site van de Stichting Kind en Ziekenhuis: www.jadokterneedokter.nl(https://www.jadokterneedokter.nl).

U kunt over iedere soort behandeling in de gezondheidszorg een tweede mening vragen. Dit heet een second opinion. Dat houdt in dat u het oordeel of advies van een andere deskundige dan uw eigen zorgverlener kunt vragen. Deze geeft op verzoek zijn mening over een diagnose of een behandeling, maar neemt de behandeling niet over.

Geheimhoudingsplicht

Artsen, verpleegkundigen en andere ziekenhuismedewerkers hebben medische gegevens nodig voor uw behandeling. Zij moeten geheimhouden wat zij in hun werk over u te weten komen en deze informatie goed bewaren in uw medisch dossier. Alleen ziekenhuismedewerkers die direct betrokken zijn bij uw behandeling hebben toegang tot uw dossier. Uw behandelaar wisselt alleen relevante gegevens uit met personen van binnen en buiten Ziekenhuis Rivierenland die betrokken zijn bij uw behandeling. Uw gegevens worden vertrouwelijk behandeld. Uw behandelaar spreekt hier niet over in het bijzijn van anderen die niet bij uw behandeling betrokken zijn. Het delen van medische gegevens uit uw dossier met zorgverleners van andere organisaties mag alleen wanneer u daar uitdrukkelijk toestemming voor geeft. Het geven van deze toestemming kunt u zelf doen via het patiëntenportaal MijnZR (www.mijnzr.nl(https://www.mijnzr.nl)). Een zorgverlener moet het dossier zorgvuldig bewaren. Hij moet voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen.

Ruimtelijke privacy

U heeft recht op ‘ruimtelijke privacy’. De behandeling mag normaal gesproken niet in de aanwezigheid van anderen dan de direct betrokken zorgverleners worden uitgevoerd. Tenzij u daar toestemming voor heeft gegeven. Onder ruimtelijke privacy valt ook de geluiddichtheid van de ruimte en geen andere patiënten in dezelfde ruimte.

Uw zorgverlener is verplicht een dossier bij te houden. Hierin staan alle gegevens van uw behandeling. U heeft recht op inzage in uw dossier, met uitzondering van de persoonlijke aantekeningen van de zorgverlener. U kunt op elk moment de beschikbare gegevens uit uw dossier inzien via MijnZR. Ook kunt u een kopie van uw medisch dossier opvragen. U leest hier meer over op de pagina Medisch dossier(undefined/uw-digitale-ziekenhuis/medisch-dossier/).

Het ziekenhuis wil goede zorg geven. Toch kan het gebeuren dat u niet tevreden bent over uw behandeling of verblijf in het ziekenhuis. Bespreek uw klacht dan eerst met degene die volgens u verantwoordelijk is voor wat er gebeurd is. Wilt u dat niet of helpt dat gesprek niet? Dan kunt u uw klacht melden bij de klachtenfunctionaris.

Meer informatie over hoe u uw klacht kunt indienen , leest u op de pagina van de klachtenfunctionaris(undefined/afdelingen/klachtenfunctionaris/).

Het is belangrijk dat u uw eigen wensen en uw grenzen over de behandeling aangeeft. U mag hierin uw eigen keuzes maken. Praat met uw partner of familie over wat u in bepaalde omstandigheden wel of niet (meer) wilt. Dit geldt voor alle fases in uw behandeling, maar vooral rondom het levenseinde. Bijvoorbeeld wel of niet reanimeren, een bloedtransfusie of beademing, wel of niet naar de Intensive Care. Denk erover na welke behandelingen u wel of niet nog wilt ondergaan en wat de gevolgen hiervan zijn. U kunt uw wensen en grenzen kenbaar maken tijdens het gesprek met uw arts of de arts van de afdeling.

Wilsverklaring

U kunt ook een schriftelijke wilsverklaring maken waarin u laat weten onder welke omstandigheden u niet meer gereanimeerd en/of beademd wilt worden. Laat de zorgverlener weten dat u een wilsverklaring heeft opgesteld. De verklaring moet duidelijk zijn, kortgeleden gemaakt zijn en ondertekend met een handtekening. 

De afspraken worden vastgelegd in uw medisch dossier, zodat ook andere artsen ervan weten. U kunt de verklaring op de polikliniek laten scannen. Uw behandelaar zorgt er dan voor dat de verklaring aan uw dossier wordt toegevoegd. In MijnZR ziet u de verklaring dan onder het kopje Dossier.

Meer informatie leest u op de pagina Reanimatie- en behandelbeperking(undefined/behandelingen/reanimatie-en-behandelbeperking/).

Als patiënt heeft u ook enkele plichten die een goede behandeling mogelijk maken. Uw plichten zijn:

• De zorgverlener duidelijk en volledig informeren. De zorgverlener kan dan een goede diagnose stellen en u een goede en gepaste behandeling geven. Bereid u goed voor op het gesprek. Zo kunt u bijvoorbeeld voor uw afspraak uw vragen op papier zetten, iemand meenemen of het gesprek opnemen voor privégebruik.
  Vertel wat u belangrijk vindt en stel de 3 goede vragen. U leest hier meer over op de pagina Bij de dokter? Stel de 3 goede vragen!(undefined/nieuws/bij-de-dokter-stel-de-3-goede-vragen/).
• Zo goed mogelijk de adviezen van de zorgverlener opvolgen, bijvoorbeeld over medicijngebruik en dieetvoorschriften. 
• Respect en begrip tonen voor uw zorgverlener(s) en andere patiënten. Zie ook de huisregels op onze website: Rechten, plichten en huisregels(undefinedundefined). 
• Het ziekenhuis de juiste gegevens over uw zorgverzekering geven en de rekening op tijd betalen. U bent namelijk altijd aansprakelijk voor de kosten van een behandeling. Ook als u verzekerd bent, bent u altijd persoonlijk aanspreekbaar voor de kosten van een behandeling. 
• Er geldt een wettelijke legitimatieplicht. Dit houdt in dat u bij elke afspraak in het ziekenhuis uw geldige legitimatiebewijs moet kunnen laten zien. Dit geldt ook voor kinderen (alle leeftijden). 
• Wanneer u opgenomen wordt, krijgt u na aankomst op de afdeling een identificatiebandje. Dit is een polsbandje met daarop uw naam, geboortedatum en afdeling. Voor goede zorg  moet u dit polsbandje dragen. Zo weten we altijd wie u bent, ook als u niet op uw eigen afdeling bent. Als u in ons ziekenhuis bent vragen we u regelmatig naar uw naam en geboortedatum. Dit doen we voor uw eigen veiligheid, om er zeker van te zijn dat we de juiste patiënt voor ons hebben.

Heeft u vragen of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met uw zorgverlener.